Dnia 30 marca 2019 r. odbył się w Galerii Sztuki w Mosinie, w części historcznej, wernisaż wystawy pod tytułem "Martyrologia Mieszkańców Mosiny". Swoją obecnością otwarcie wystawy zaszczycili byli więźniowie Prewencyjnego Obozu Policji Bezpieczeństwa dla Młodzieży Polskiej w Łodzi: Bohdan Kończak, bracia Jerzy i Wojciech Skibińscy, którzy jako świadkowie wydarzeń zechcieli opowiedzieć o wstrząsających „chwilach” przeżytych w obozie.

Wystawa pokazuje różne koleje losu naszych mieszkańców oraz najistotniejsze eksponaty. Odrębnym i zarazem ważnym elementem jest Pamięć, którą musimy przekazywać następnym pokoleniom. Na tę okoliczność zostało przygotowanych szereg fotografii dotyczących tego zagadnienia.

O „Martyrologii Mieszkańców Mosiny”.

Od początku okupacji hitlerowskiej nasze miasto doznawało różnych represji. Już 20 października 1939 r. Niemcy dokonali publicznej egzekucji – rozstrzelali 15 obywateli miasta i okolicy. Były to osoby zaangażowane przed wojną m.in. w działalność polityczną i społeczną. Na przełomie 1939/1940 r. i w późniejszym czasie, wysiedlono z mieszkań i prywatnych domów 57 rodzin. W latach 1939–1942 miały miejsce aresztowania mieszkańców miasta i okolicy. Prowadzone śledztwa kończyły się wysyłaniem aresztowanych do więzień lub obozów koncentracyjnych. Odnotowano też szereg wyroków śmierci.

Dramatycznym okazał się rok 1943. Podejrzenia niemieckiej policji związane z możliwością działania konspiracji i ruchu oporu, prowadzenia akcji sabotażowej w tym trucia niemieckich mieszkańców Mosiny oraz bydła oraz tajnego nauczania, zapoczątkowały masowe aresztowania w miesiącach: styczniu, marcu, kwietniu i największe we wrześniu, jako akcja odwetowa. Aresztowano całe rodziny, nieraz wielopokoleniowe. Dorosłych - przez pobyt w Forcie VII i obóz karno–śledczym w Żabikowie, po śledztwie i wyrafinowanych torturach - często bez przesłuchań kierowano do różnych obozów koncentracyjnych.

W grudniu 1942 r. utworzono w Łodzi Polen-Jugendverwahrlager der Siecherheitspolizei in Litzmannstadt. Obóz został wydzielony z części getta łódzkiego. Obóz był podzielony na części, dla dziewcząt oraz dla chłopców. Filię obozu stanowił folwark w Dzierżązni, w którym starsze dziewczynki pracowały w gospodarstwie rolnym. Dla młodocianych więźniów był też przeznaczony obóz w Potulicach/k Nakła n. Notecią, który nie stanowił oddziału obozu łódzkiego. Do tych obozów trafiały m. in. dzieci z Mosiny, od 2 do 16 roku życia. Starsze, które ukończyły 16 rok życia kierowano do Żabikowa, a stamtąd do różnych obozów koncentracyjnych.